Zwarte bonenluis
PlantenHet is me wat met dat ongedierte in de tuin. Ben ik net een beetje gewend aan het feit dat ik de sla voor 50% met de slakken moet delen, zie ik weer andere beestjes op mijn planten.
“Gewone” bladluis
Eerst waren het de groene bladluisjes. Ze zaten vooral op de rozen iets verderop in de tuin, maar ik zag ze ook op de bieslook.
Ik wist nog dat je die kunt wegspoelen met water met zeepsop. Dat heb ik dus direct gedaan en inderdaad, na een wasbeurtje of 2 waren ze weg. Hier lees je nog meer tips om bladluis te voorkomen en te bestrijden.
Zwarte bonenluis
Maar toen! Dit is de eerste keer dat ik tuinbonen in mijn tuin heb. En dat ging supergoed. Alle zaden kwamen op en groeiden uit tot grote sterke planten. Ze bloeiden volop en ik was o zo trots op de mooie bloemen en eerste boontjes. Wat een succes gewas!
Tot ik op een ochtend langs de bonen liep en zag dat 1 van de planten een zwarte stam had gekregen. Dichtbij bleken het zwarte beestjes te zijn. Heel veel zwarte beestjes. Na 2 seconden googlen vond ik wat iedereen die tuinbonen kweekt natuurlijk allang weet: Het was de zwarte bonenluis!!
It’s a women’s world
Eerst even wat achtergrond over dit zwarte beestje. De luis overwintert als ei in de plant “Kardinaalsmuts”. In het voorjaar komen de eitjes uit en de vrouwtjes zonder vleugels brengen razendsnel dochters voort. Daar komt geen mannetje aan te pas. Deze dochters hebben ook geen vleugels. Dit gaat een aantal generaties zo door tot er in juni vrouwtjes geboren worden met vleugels. Die vliegen vooral naar de toppen van de tuinboonplanten. Daar zitten lekkere verse blaadjes en stengels.
Deze gevleugelde wijfjes krijgen weer dochters zonder vleugels en de hele familie breidt zich snel uit over de plant. Als het te druk wordt, worden er weer een paar met vleugels geboren die naar een andere plant vliegen. In september worden er gevleugelde vrouwtjes en, jawel, mannetjes geboren. Die gevleugelde vrouwtjes krijgen weer dochters zonder vleugels die samen met de mannetjes zorgen voor de eitjes die gaan overwinteren.
Kan het kwaad?
Maar is het erg die luis op je plant? Kun je ze niet gewoon laten zitten? Je voelt ‘m al aankomen: nee je kunt ze niet laten zitten. Luizen zuigen plantensappen uit de bladeren. Die sappen bevatten veel suikers en weinig eiwitten. Om toch voldoende eiwitten binnen te krijgen, drinken de bladluizen heel veel sap. De overtollige suikers scheiden ze af op de bladeren. Vandaar dat de steel waar de luizen opzitten heel plakkerig aanvoelt. Die kleverige stof noemen we honingdauw. En daar groeien schimmels op. De bladeren gaan inrollen en de stengeltoppen groeien krom. De plant droogt uit. Luizen kunnen via hun speeksel virussen overbrengen op de plant.
Wat te doen?
De experts, die ik uiteraard eerder had moeten raadplegen, waren gelukkig dichtbij en ik begreep dat m’n afwassopje de klus niet ging klaren. Een paar luizen kun je gewoon wegvegen of wegspoelen, maar deze plant had er teveel.
Die plant moest eruit en weg. In de kliko.
En de andere planten moesten “getopt”. Getopt??? Ja natuurlijk getopt, dat ik daar niet aan had gedacht…… Je haalt de bovenste blaadjes van de plant af. Zo hebben de bladluizen niks meer om op de “landen”. De kans dat ze zich nu vestigen in jouw plant wordt een stuk kleiner.
Met deze toppen kun je nog een lekker omeletje maken!
Voorkomen
Naast het toppen kun je nog een paar dingen doen om de luis op je tuinbonen te voorkomen.
De eitjes overwinteren in de Kardinaalsmuts. Niet zo handig dus om die in je tuin te zetten. Uiteraard staat deze er bij mij wel:
Oorwormen en lieveheersbeestjes ruimen de bladluizen op. Die kun je dus maar beter zoveel mogelijk in je tuin hebben. Mieren niet, die beschermen de luizen juist tegen de lieveheersbeestjes. En ze komen op de honingdauw af; die zoete kleverige stof die de luizen afscheiden.
Hoe lok je lieveheersbeestjes je tuin in?
- Gebruik geen chemische bestrijdingsmiddelen
- Ruim bladeren en stengels niet op, voor lieveheersbeestjes is dit de ideale beschutting tijdens de winter
- Zorg voor een gevarieerde beplanting in je tuin. Meidoorn, linde en hazelaar zijn populair bij lieveheersbeestjes
- Maai het gras niet te vaak en/of zorg voor wat ongemaaide plekjes
- Laat wat brandnetels staan in je tuin, lieveheersbeestjes zijn er verzot op
- Bloeiende planten in je tuin bezorgen lieveheersbeestjes pollen en nectar
- Je kan ook een kastje voor lieveheersbeestjes installeren in je tuin, daarin kunnen ze overwinteren en schuilen tijdens koude nachten
(bron: www.natuurpunt.be)
En oorwormen dan? Van Guy De Kinder (http://fruitabc.blogspot.be) kreeg ik de tip om stro op te hangen.
Deze oorwormpot lijkt me daarvoor een mooie manier:
Bindt een pluk samen met een touw, vouw de pluk vervolgens dubbel en trek de touwuiteinden door het gat van de bloempot. Om de oorwormen in de pot te lokken kun je die het beste eerst een paar dagen op de grond leggen op een plek waar je oorwormen hebt gezien. Hang daarna de pot in een fruitboom. Of plaats hem op een bamboestok naast de geplaagde rozen, of waar de oorwormbrigade dan ook ingezet moet worden. Eenmaal gesetteld in de pot zullen ze ‘s nachts voor je op jacht gaan en de tuin verlossen van zijn plagen (bron: www.tuinieren.nl)
Eind goed al goed
Tot nu gaat het goed met de tuinbonen. Ik heb al veel geoogst en ze zijn erg lekker. Ik oogst ze klein en dan zijn ze veel lekkerder dan die grote uit de winkel.
En ik heb goede hulp! De kids vinden het doppen (nu nog!) superleuk.
Bonenplant weghalen? Nee hoor. Gewoon even spuiten met cola. Zodra de eersten er weer op zitten, herhalen. Werkt perfect!
Bedankt voor de tip. Hopelijk hoef ik ‘m niet te gebruiken, maar mochten er toch luizen in mijn planten komen ga ik het proberen!
Een goede natuurlijke manier om bladluis te bestrijden en, belangrijker, te voorkomen is het lokken van lieveheersbeestjes, gaasvliegen en oorwurmen naar je tuin. Dat lokken is erg makkelijk als je maar aan twee dingen denkt: voeding en een schuilplaats. Als je beide regelt in je tuin, krijg je vanzelf lieveheersbeestjes en die eten zo’n 100 bladluizen per dag. Hier uitleg: http://www.eigenwijsblij.nl/huis-tuin/bladluis-bestrijden-lieveheersbeestjes-lokken