fotosynthese
Fotosynthese

Het is begin februari en als ik op de fiets stap is het nog donker. Pas om kwart over 8 komt de zon op. En als ik ‘s avonds op de fiets stap, is het ook donker. Om half 6 is de donkere nacht alweer begonnen. Met de schemering erbij is het net 9 uur licht op een dag. Dat is niet veel.

Wat is het verschil tussen mij en een plant? Ik kan boodschappen gaan doen om een lekker maaltje te koken, maar een plant staat met zijn wortels in de grond. Wandelende takken heb ik nog wel eens gezien, maar kokende planten? Een plant heeft (zon)licht nodig om zijn eigen eten te maken.

Een plant haalt toch zijn voedsel uit de grond?

Ja, dat klopt. Een groot deel van de bouwstoffen haalt de plant met zijn wortels uit de grond. Om die bouwsteentjes om te zetten in een stukje stengel, blad, bloem of vrucht, heeft de plant energie nodig. Net zoals jij energie nodig hebt om te groeien, te bewegen of jezelf warm te houden.

Energie om te groeien

Een plant heeft dus, net als jij, energie nodig om te kunnen groeien. Die energie haalt de plant uit de verbranding van glucose (suiker).

 glucose verbranden = vrijgekomen energie gebruiken = groeien (of bewegen, of warm houden)

Verbranden van glucose gaat niet zomaar, daar is ook zuurstof uit de lucht voor nodig. En net zoals jij de restanten van je voedsel die je lichaam niet gebruikt weer uitpoept, ontstaan er bij de verbranding van glucose ook afvalproducten: kooldioxide en water.

Glucose + zuurstof = kool(stof)dioxide + water + energie

 

Of, als je graag de chemische formule wilt weten:

C6H12O6 + 6O2 = 6CO2 + 6H2O + energie

Deze verbranding gebeurt zowel overdag als ‘s nachts. Een plant verbruikt dan dus zuurstof en maakt koolstofdioxide aan. Maar kooldioxide is toch juist het stofje dat zorgt voor de opwarming van de aarde? Dat ontstaat door de uitstoot uit auto’s en fabrieken?

fokkesukke

 

Zuurstof en kooldioxide

Dat klopt. Kooldioxide is een stof die altijd al voorkomt in onze lucht. Wij ademen dit uit en planten dus ook. Teveel ervan is niet goed en zorgt voor het broeikaseffect. Gelukkig doet een plant ook wat anders; fotosynthese. Dit doet de plant overdag en hij gebruikt bij de fotosynthese veel meer kooldioxide dan dat hij produceert bij de verbranding van glucose. Zo zorgen planten uiteindelijk dus voor de afname van kooldioxide (CO2) in de lucht. Tegelijkertijd maakt hij veel meer zuurstof aan dan dat hij nodig heeft voor de verbranding. Zo zorgt hij dus voor voor de toename van zuurstof (O2) in de lucht.

Fotosynthese

Hoe komt een plant nu aan de glucose die hij nodig heeft voor de verbranding?
Hier speelt de zon zijn grote rol! De plant heeft water uit de grond en kooldioxide naar de bladeren getransporteerd. Zonlicht, ofwel zonne-energie, komt nu ook in de groene bladeren terecht, en met die lichtenergie zet de plant water en kooldioxide om in glucose en zuurstof. Je zou kunnen zeggen dat de energie nodig is om de watermoleculen en de kooldioxidemoleculen in kleine stukjes te breken en weer op een andere manier aan elkaar te zetten.

Water + kooldioxide + licht(energie) = glucose + zuurstof

Of, als je weer graag de chemische formule wilt weten:

6H2O + 6 CO2 + licht-energie = C6H12O6 +6O2

 

Scan 2016-1-20 0001 (1)

Waarom groeien planten niet goed als de dagen korter zijn?

Via de wortels haalt de plant het water (met mineralen) uit de grond. De warmte van de zon werkt als een magneet en zorgt dat het sap gaat stromen en het water in de bladeren terecht komt. Daar wordt het water samen met kooldioxide uit de lucht omgezet in glucose en zuurstof. Dit lukt niet zonder het groen van de bladeren (chlorofyl) en het licht van de zon.

Nu snap je ook waarom planten niet groot en sterk kunnen worden als de dagen te kort zijn. Er wordt te weinig glucose aangemaakt en de plant kan daarom niet genoeg energie maken om te groeien.

 

Tags: , , ,

No comments yet.

Geef een reactie

Deze website gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.