compostbehoefte
Hoeveel compost?

Wat hebben planten nodig om te groeien?

Als ik met kinderen in de tuin werk, vraag ik vaak of ze weten wat planten nodig hebben om te groeien. ‘Water’ is meestal het eerste antwoord. ‘En wat nog meer?’ vraag ik dan. Na enige twijfel weten ze ook: ‘…. ??? …. ZON!?’ ‘Goedzo. En wat nog meer?’ Ik krijg vragende ogen als antwoord. Oké, tussenvraag: ‘Wat krijg jij bij je ontbijt?’ Na die vraag gaat er wel een lichtje branden: ‘Planten hebben voeding nodig!’

boterham

De schijf van vijf, piramides of zandlopers

Welke voedingsstoffen goed voor jou zijn, en in welke verhoudingen weet je vast wel. Voor planten is het iets ingewikkelder. Voedingsstoffen voor planten zijn globaal verdeeld in 3 smaakjes: N (stikstof), P (fosfor) en K (kalium). De ene plant heeft meer stikstof nodig om grote bladeren te krijgen, de andere meer kalium om grote vruchten te maken. In het verhaal over mest in je moestuin lees je alles over die voedingsstoffen.

Snijbiet krijgt mooie bladeren als er voldoende stikstof (N) in de bodem zit

Snijbiet krijgt mooie bladeren als er voldoende stikstof (N) in de bodem zit.

Zelf maken

Deze meststoffen kun je in verschillende verhoudingen, afhankelijk van wat je plant nodig heeft, in de winkel kopen.

Je kunt planten ook voeding geven in de vorm van compost. Wij geven graag compost omdat het niet alleen voeding is voor je planten, maar ook nog eens de bodem verbetert waar de planten in staan.

Zelf compost maken van groente en fruitresten.

Zelf compost maken van groente en fruitresten.

En het leuke is: compost kun je zelf maken! Even opfrissen? Lees nog eens hoe je compost maakt. Als je dit voorjaar begint, kun je je planten volgend voorjaar je eerste zelfgemaakte compost geven. Oké, dat duurt best lang. Als je er een gewoonte van maakt om groenteafval niet weg te gooien, maar in een compostbak te gooien, gaat het toch onverwacht snel. Je ziet namelijk alleen de bovenkant van de berg, waar de onverteerde delen op liggen. Onder in de berg wordt onzichtbaar werk verzet!

Omdat compost zelf gemaakt is, weet je niet precies hoe de verhouding voedingsstoffen is. Verderop geven we de globale hoeveelheid die je je groenten moet geven.

Hoe ziet je compost eruit?

Pak een beetje compost en kijk eerst hoe je die eruit ziet. Zo kom je te weten hoe oud je compost is en of die geschikt is als voedende meststof voor je groenten.

Wormen verzetten een berg werk

Jonge compost: wormen en herkenbare delen.

  1. Zie je nog herkenbare stukken in je compost, zitten er compostwormen in en ruik je een mestgeur? Dan heb je jonge compost.
  2. Ruikt je compost naar bosgrond, is hij kruimelig en egaal? Dan heb je rijpe compost.
  3. Lijkt je compost op potgrond? Dan heb je meerjarige compost.

Wanneer gebruik je nu welke compost?

  1. Jonge compost is nog niet voldoende verteerd om voedingstoffen aan je planten af te geven.
    Deze compost kun je wel gebruiken om te mulchen. Je strooit de compost op de grond, zodat er weinig water verdampt uit de grond.
  2. Rijpe compost is ideaal als meststof.
    Hoeveel liter je voor je groente moet gebruiken lees je hieronder.
  3. Meerjarige compost is een goede bodemverbeteraar.
    Het maakt je grond luchtig en zorgt ervoor dat de grond water goed vast kan houden.

Hoeveel compost geef je je groente?

Niet iedere groente heeft dezelfde hoeveelheid nodig. Een emmer van 10 liter gevuld met rijpe compost weegt ongeveer 8 kg.

  1. Zeer veel compost, een volle emmer: 8-10 kg/m2
  2. Veel compost, net geen volle emmer: 6-8 kg/m2
  3. Matig compost, een halve emmer: 4-6 kg/m2
  4. Weinig compost, een bodem in je emmer: 2-4 kg/m2
  5. Geen compost: 0 kg/m2
Voeg voor het planten compost toe aan de bodem.

Voor ‘t planten meng je compost door de bodem.

Compost geef je normaal gesproken in het voorjaar aan je groenten. Voor de meeste groenten is het genoeg om eenmaal per jaar een paar scheppen aan de grond toe te voegen. Doe dat in het voorjaar vóór het zaaien. Schep de benodigde hoeveelheid door de bovenste 10-15 cm van de grond, dan vinden de wortels van je groenten hun eten vanzelf.

Kolen hebben veel voeding nodig

Kolen hebben veel voeding nodig.

Koolgewassen, spinazie en prei hebben veel voeding nodig om te kunnen groeien. Geef ze zeer veel compost (1).

Vruchtgewassen, bladgroenten, koolrabi, kruiden en aardbeien hebben ook tamelijk veel voeding nodig. Geef ze veel compost (2).

Wortelgewassen, aardappelen, rode biet en knolvenkel hebben minder voeding nodig. Geef ze matig compost (3).

Peulvruchten, ui-achtigen, veldsla, witlof en schorseneren hebben geen aanvullende voeding nodig. Geef ze geen compost (5)

Gulzige soorten, zoals kolen, vruchtgewassen, prei en knolselderij hebben in de zomer nog een beetje extra kracht nodig om groot en sterk te worden. Strooi nog een keer 4 kg/m2 tussen die groenten.

Wat kun je nog meer doen?

Bonen en erwten hebben eigenlijk helemaal geen stikstof (N) nodig. Dat maken ze zelf. Peulvruchten laten juist stikstof in de bodem achter. Als je het jaar daarna kolen op de plaats van de peulvruchten zet, gebruiken die de stikstof van de peulvruchten.

Groenten kunnen dus van elkaars bouwstoffen profiteren. Speel stoelendans met je groenten. Als je je groenten elk jaar een plekje opschuift volgens het schema van de wisselteelt, krijgen je worteltjes nog genoeg ‘oude kracht’ uit de compost die je vruchtgroenten het jaar daarvoor kregen.

Tags: ,

No comments yet.

Geef een reactie

Deze website gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.