engeltje
Heilig boontje?

Zaterdag stonden we op een leuke Kinder en Creamarkt en vroegen we bezoekers om zaden te raden. Eén van de te raden zaden waren bonen. Die hadden mooie spikkels en zagen er zo uit:

onze 'monstrans' om te radenwitte waxboon

Pastoor

Ik vond het al goed als bezoekers ze herkenden als bonen, maar vond het wel leuk om te horen wat voor bonen men dacht dat het waren. Veel mensen ‘wisten’ dat het een Heilig Boontje was. Ik kende wel de Monstransboon, mijn schoonmoeder gaf me er een paar. Ik heb er 2 over gehouden om dit jaar weer te planten. Maar ik kende geen boon met de naam Heilig Boontje. Ja, wel van het gezegde: ‘Je bent een heilig boontje’. Dat is iemand die zich vroom voordoet, maar ondertussen niet zo braaf is.

Ik raakte aan de praat met een mevrouw die de bonen raadde. Ze vertelde me het verhaal hoe het Heilig Boontje aan zijn naam kwam: ‘Lang geleden was er eens een pastoor en die moest voor een oorlog –ze wist niet meer welke oorlog– de schatten van de kerk in veiligheid brengen. Hij begroef ze in de moestuin onder de aarde, daar lagen ze veilig. Later is er spontaan op die plek een boon gaan groeien en die had een mooie tekening in de vorm van een engel rondom de ‘navel’. Daarom werd hij Heilig Boontje genoemd.’

Mysterie

Dat is een mooi volksverhaal, maar wel een beetje ongeloofwaardig (sorry mevrouw), dus ben ik gaan zoeken naar de waarheid van het mysterie rond het Heilig Boontje. Er blijken vele verhalen te zijn. Zo zal elk dorp zijn eigen variant hebben, en zullen de verhalen in de loop van de tijd spannender geworden zijn. Zo gaat dat toch met volksverhalen. Kees de Boon heeft in zijn blog ‘de waarheid’ opgediept en beschrijft de hele historie. Hij laat daar ook een leuk filmpje zien met het verhaal uit het Brabantse dorpje Gemert. En met een negental gevlekte bonen met mooie namen als YinYangbonen, Picassobonen en Hemelvaartbonen.

Stralen

Nu blijken de Monstransboon en het Heilig Boontje twee namen voor dezelfde boon te zijn. De Phaseolus vulgaris ‘Monstrans’. Monstrare is Latijn voor showen, laten zien. De katholieken dragen in processies de hostie met zich mee in een rijkbewerkte zilveren stralenkrans op een stok, met in het midden van die zon 2 glazen plaatjes waartussen die hostie geplaatst kan worden. Zo kunnen devote katholieken het lichaam van Christus, voorgesteld door de hostie, beter aanbidden.

Kaarsje

Het boontje heeft op de zijkant een tekening in de vorm van… als je een beetje fantasie hebt: een monstrans. Ik vind het eigenlijk meer op een kaarsje lijken. Sommigen zien er ook een engeltje in. Of een duif, of een adelaar… wat jij wilt. Daarom heeft deze boon nog veel meer namen! De tekening van deze bonen is niet altijd helemaal hetzelfde, terwijl ze toch van elkaar afstammen. Kijk maar naar de 2 foto’s. Ik hoor graag van iemand hoe dàt precies zit!

engeltje, duif of adelaarmonstransboon

Wax

De bonen in onze ‘monstrans’ (haha) waren geen Heilig Boontjes of Monstransbonen, en ook geen Spikkelbonen of YinYang bonen, maar Witte Waxboontjes. Die zijn ook gevlekt. En ze lijken wel heel erg op elkaar! Misschien dat ze toch wel verre familie van elkaar zijn. Ik verwachtte niet dat iemand dat ooit zou raden. Vandaar dat ‘bonen’ al goed genoeg was! Maar tuinbonen? Die zien er toch echt anders uit!

tuinboon

 

Wanneer zaai je bonen?

De tuinbonen gingen al in februari-maart de grond in, toen het nog een stuk kouder was. De andere bonen zaai je nu in mei-juni, als het lekker warm is.

 

Tags: , , ,

engeltje
Heilig boontje?

2 Responses

  1. Reactie op de twee verschillende tekeningen, ik zie dat op mijn bootjes ook…
    kan dat ermee te maken hebben dat ze zelfbestuivend zijn? zijn het manlijke en vrouwelijke tekeningen?

    Wim 11 september 2016 at 15:36 #
    • Hoi Wim,
      Ik vind het een leuke gedachte. Zover ik weet zitten de mannelijke en vrouwelijke eigenschappen in de bloem: in de stamper en meeldraden. Als een plant zelfbestuivend is, kan het stuifmeel van de plant de eigen stamper bevruchten. De zaden zijn de kinderen, en dat zijn allemaal ‘klonen’ van elkaar. Ik geloof dat er in de peul allemaal dezelfde bonen groeien, met dezelfde tekening. Geen gezin van jongens en meisjes. Als er aan de plant bonen zitten met twee soorten tekeningen, denk ik dat een deel van de bloemen door het stuifmeel van een andere plant is bestoven.

      Rauwdouwers 12 september 2016 at 12:23 #

Geef een reactie

Deze website gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.